Review sách: Các nhà dân tộc học “tình cờ” – Một hành trình đức tin, tri thức và bí ẩn giữa biên giới Đàng Ngoài – Vân Nam
Bạn có tưởng tượng được không? Giữa sương mù của núi rừng Tây Bắc – nơi ranh giới mờ ảo giữa Đàng Ngoài và Vân Nam – các nhà truyền giáo Pháp không chỉ rao giảng Tin Mừng, mà còn miệt mài ghi lại ngôn ngữ, phong tục, tín ngưỡng và đời sống của những cộng đồng dân tộc ít người. Họ trở thành những “nhà dân tộc học tình cờ” – vừa truyền giáo, vừa làm chứng cho văn hóa.
Cuốn sách không đơn thuần kể chuyện rao giảng. Nó khắc họa những con người sống giữa ranh giới của đức tin và khoa học, của sứ vụ và khám phá. Những gì họ viết – từ thư từ, nhật ký, đến báo cáo mục vụ – về sau trở thành những tài liệu dân tộc học đầu tiên về các tộc người vùng cao Đông Dương.
Michaud đưa ta ngược dòng thời gian, đến thời các linh mục Hội Truyền giáo Nước Ngoài Paris (MEP) băng rừng vượt núi đến Hưng Hóa, Vân Nam để rao giảng. Trong quá trình đó, họ đã mô tả người Dao, người Hmông, người Sani – với tất cả sự tỉ mỉ và kinh ngạc.
Từng chương là những lát cắt về phong tục, ngôn ngữ, trang phục, tổ chức xã hội... Những dòng ghi chép chân thật – đôi khi mâu thuẫn – lại là kho tư liệu quý báu cho cả sử học, nhân học và thần học truyền giáo.
Savina nổi bật như một nhân vật huyền thoại: thạo nhiều thứ tiếng, sống giữa người Hmông, từng “biến mất” khỏi hồ sơ chính thức. Có thể ông từng dính líu đến hoạt động tình báo, hoặc chỉ đơn thuần là một nhà truyền giáo quá mạo hiểm. Dù thế nào, ông để lại một di sản dân tộc học quý giá về người Hmông, Tày, Nùng...
Không tô hồng, cũng không phê phán cực đoan, Michaud dẫn dắt người đọc qua một lối đi trung thực: ông thừa nhận những giới hạn trong bối cảnh thuộc địa, nhưng cũng khẳng định giá trị không thể phủ nhận của những ghi chép này. Ông đặt ra những câu hỏi sâu xa: Đức tin có thể trở thành công cụ hiểu biết nhân loại? Sự “tình cờ” có thể trở thành khoa học?
Không dễ dãi, cũng không quá học thuật – cuốn sách dành cho những bạn trẻ Công giáo yêu mến sự thật, quan tâm đến những dân tộc bị lãng quên, và muốn hiểu vai trò của Giáo hội giữa lịch sử phức tạp của Viễn Đông.
Nếu bạn đang tìm một cuốn sách vừa có chiều sâu học thuật, vừa gợi mở niềm tin, vừa giúp bạn đặt lại câu hỏi về chính mình và sứ vụ của người Công giáo – thì đây là cuốn sách không thể bỏ qua.
Hãy đăng kí để nhận file sách tiếng Anh: https://docs.google.com/forms/d/1_6FDiBF6vS7YvwE2hvxT3yXwUEqFc7NTAx1QTqN4Y6E/edit?usp=drive_web
Bản dịch tiếng Việt hiện đang được nhóm Tủ sách Dịch Công giáo thực hiện.
https://www.facebook.com/groups/300253060745331/posts/1935853613851926/?__cft__[0]=AZb68m_S2ouaWw3mhUa3RfCXuRjgPWK9CMZl0C_BRaNquPKnwvgBpXXGcX5dEXYdiEHOXCWC1CnFoZN2ZhIyD8vdRVlL5ut6SyC18-61iOC-ZKrw_KIHPX0PGDHLVVDfZOJ9YzRWohdxjA6rbRM6AtI5Iom4z0gnpjo2SEZ93CSCfg&__tn__=%2CO%2CP-R
Bản dịch tiếng Việt hiện đang được nhóm Tủ sách Dịch Công giáo thực hiện.
https://www.facebook.com/groups/300253060745331/posts/1935853613851926/?__cft__[0]=AZb68m_S2ouaWw3mhUa3RfCXuRjgPWK9CMZl0C_BRaNquPKnwvgBpXXGcX5dEXYdiEHOXCWC1CnFoZN2ZhIyD8vdRVlL5ut6SyC18-61iOC-ZKrw_KIHPX0PGDHLVVDfZOJ9YzRWohdxjA6rbRM6AtI5Iom4z0gnpjo2SEZ93CSCfg&__tn__=%2CO%2CP-R
